Hoornvliestransplantaties & de ziekte van Fuchs
De ziekte van Fuchs is een progressieve oogaandoening die het hoornvlies aantast. Het hoornvlies (medisch: cornea) is het heldere, voorste deel aan de voorkant van het oog. Het hoornvlies is verantwoordelijk voor het doorlaten en breken van licht, waardoor we duidelijk kunnen zien. Het hoornvlies bestaat uit zelf ook weer uit een aantal dunne laagjes, en de 2 binnenste laagjes heten het membraan van Descemet en het endotheel.
Bij de ziekte van Fuchs treedt er een langzame verslechtering van de endotheelcellen op, die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van de hoeveelheid vocht in het hoornvlies. Dit leidt tot zwelling, vertroebeling en uiteindelijk gezichtsverlies.
Gelukkig zijn er effectieve behandelingen beschikbaar, zoals DSEK en DMEK hoornvliestransplantaties, die kunnen helpen bij het herstellen van het zicht bij patiënten met deze aandoening.
Oorzaak & symptomen van de ziekte van Fuchs
De precieze oorzaak van de ziekte van Fuchs is nog niet volledig bekend, maar genetische factoren spelen een rol. De aandoening is vaak erfelijk, wat betekent dat slechts één ouder het gen hoeft door te geven aan een kind om de ziekte te ontwikkelen. Niet iedereen krijgt de ziekte op dezelfde leeftijd of heeft er evenveel klachten van. De ziekte ontwikkelt zich vaak langzaam, wat betekent dat het vele jaren kan duren voordat iemand een operatie moet ondergaan. Echter, de ziekte gaat niet vanzelf over en de klachten zullen gedurende de jaren langzaam toenemen.
De symptomen van de ziekte van Fuchs kunnen variëren, afhankelijk van het stadium van de aandoening. In de vroege stadia zijn de symptomen mogelijk mild of zelfs afwezig. Naarmate de aandoening vordert, kunnen de volgende symptomen optreden:
- Wazig of vertroebeld zicht, vooral in de ochtend
- Toegenomen gevoeligheid voor licht en schitteringen
- Pijn of een gevoel van druk in het oog
- Verminderd nachtzicht
- Snellere vermoeidheid van de ogen bij het lezen of andere visuele taken
- Kleuren kunnen minder levendig lijken
- In een gevorderd stadium kan het zicht vrij plotseling slechter worden en het oog pijnlijk worden
De behandeling van de ziekte van Fuchs: Hoornvliestranplantatie
Tegenwoordig wordt niet het gehele hoornvlies vervangen door dat van een donor. Bij Xpert Clinics kiezen wij ervoor om enkel het aangedane deel van het hoornvlies te vervangen. Dit heet een posterieure lamellaire keratoplastiek, en daar zijn twee operaties voor: DSEK & DMEK.
Bij een posterieure lamellaire keratoplastiek wordt het achterste laagje (=posterior) van het hoornvlies vervangen. Hierbij blijft het eigen voorste deel dus op zijn plek. Deze transplantatie wordt verricht wanneer alleen het achterste deel van het hoornvlies aangedaan is. Dit is het geval bij de ziekte van Fuchs.
Verschil tussen DSEK en DMEK operatie
De DSEK en DMEK technieken betreffen beide het achterste laagje van het hoornvlies en lijken veel op elkaar. Het grote verschil is dat bij de DMEK het getransplanteerde laagje nog dunner en kwetsbaarder is dan bij de DSEK. Ook is voor een DSEK operatie altijd een aantal hechtingen nodig, bij een DMEK is dit niet zo. De operateur zal met u bespreken voor welk type operatie u in aanmerking komt, waarbij een DSEK operatie meestal gebruikt wordt voor patiënten met ernstigere en verder gevorderde ziekte.
Oogarts
Dr. R. Wisse
“De ontwikkelingen in ons vak gaan razendsnel en er zijn zoveel meer mensen die wij tegenwoordig kunnen helpen weer beter te zien.”
Het behandeltraject
De stappen van een behandeling
Behandeling & Nazorg
Behandeling & herstel
Tijdens de operatie wordt het oog steriel afgedekt. Als de ingreep gecombineerd wordt met een staaroperatie wordt deze eerst uitgevoerd. Daarna wordt met een stomp haakje het achterste laagje (Descemet en endotheel) van uw hoornvlies verwijderd. Het donorhoornvlies is in de juiste laagjes aangeleverd door een hoornvliesbank. Het donorhoornvlies wordt opgerold in het oog gebracht, waarna een luchtbel het transplantaat ontvouwt en het op de juiste plek duwt. Deze luchtbel wordt in het oog gelaten zodat het transplantaat goed aan het hoornvlies vast hecht.
Ook wordt een kleine opening gemaakt in de iris (iridectomie) om een hoge oogdruk na de operatie te voorkomen. Dit gebeurt meestal tijdens de operatie, maar kan in bepaalde gevallen ook in het voorbereidende traject met een laser gedaan worden.
Herstel
Na de operatie wordt een oogverband aangelegd en blijft u strikt horizontaal liggen voor een aantal uren (1 a 2 uur), zodat de luchtbel door de opwaartse kracht het transplantaat blijft aandrukken tegen het eigen hoornvlies.
De dag na de operatie zal gekeken worden of het transplantaat goed gehecht is aan het eigen hoornvlies. De eerste 48h is het van groot belang zoveel mogelijk bedrust te houden. Dit zorgt voor optimale hechting van het transplantaat.
Bij een posterieure lamellaire hoornvliestransplantatie (DSEK/DMEK) zult u door de ingebrachte luchtbel niet goed kunnen zien direct na de operatie. Na enkele dagen hoort het gezichtsvermogen te verbeteren. Normaal gesproken zal het gezichtsvermogen de eerste weken geleidelijk verbeteren, de snelheid van verbetering is echter wisselend van patiënt tot patiënt. Bij de controles op de polikliniek wordt onderzocht wat u ziet, hoe dit is verbeterd en of het transplantaat-laagje goed op zijn plek ligt.
U krijgt echter nog geen brillenglas, omdat de sterkte ervan zal wisselen met de tijd. Na 3 maanden kunt u een brillenglas voorgeschreven krijgen. Het herstel van gezichtsvermogen gaat doorgaans sneller doordat er geen hechtingen verwijderd hoeven te worden.
Als u nog veel last heeft van het licht adviseren we een zonnebril en zonneklep te dragen.