Vlekken
Vlekken komen door vertroebelingen in het glasvocht. Deze werpen een schaduw op het netvlies. Als gevolg daarvan kunt u vlekken in de vorm van puntjes, cirkels of spinnenwebben waarnemen. Ook wel mouches volantes genoemd. U ziet deze vertroebelingen vooral als u naar een witte muur of een heldere hemel kijkt. Als u met uw ogen beweegt, bewegen de mouches mee. Soms bewegen ze zelfs nog na. Glasvocht bestaat uit een gelei-achtige substantie. Normaal gesproken laat het lichtstralen ongehinderd door.
Oorzaken
In veel gevallen zijn vlekken of mouches volantes onschuldig. Boven de 50 jaar verandert de structuur van het glasvocht. De vezels in het glasvocht worden minder elastisch en worden soms zichtbaar. Het glasvocht kan wat gaan klonteren.
Met het ouder worden, krijgt vrijwel iedereen met dit soort vertroebelingen te maken. Meestal beïnvloeden ze het zicht niet, al worden ze af en toe wel als hinderlijk ervaren.
De vlekken kunnen ook worden veroorzaakt door onder meer een glasvochtloslating, netvliesloslating, diabetes of een inwendige oogontsteking.
Flitsen
Een plotseling ontstaan van vlekken kan gepaard gaan met het optreden van lichtflitsen. Deze flitsen worden meestal in de schemer waargenomen.
Oorzaken
De combinatie van vlekken en flitsen wijst meestal op een vrij plotseling krimpen van het glasvocht. Dit wordt ook wel glasvochtloslating genoemd. Hierbij laat het glasvocht los van het netvlies. Ook een glasvochtloslating is een proces dat bij het normale ouder worden hoort. Meestal is dit onschuldig, maar soms kan dit het begin van een netvliesprobleem zijn.
Het zien van lichtflitsen kan er op wijzen dat het glasvocht niet volledig loslaat en op een enkele plaats nog aan het netvlies vast blijft zitten. De flitsen worden dan veroorzaakt doordat het glasvocht aan het netvlies trekt. Als de lichtflitsen aanhouden en gepaard gaan met veel zwarte vlekken, is een onderzoek nodig. Deze symptomen kunnen duiden op een scheurtje in het netvlies of een beginnende netvliesloslating. De lichtflitsen bij een beginnende netvliesloslating zitten altijd aan de zijkant van het gezichtsveld en nemen niet toe of af.
Lichtflitsen, die zich als gekartelde lijnen vanuit het centrum uitbreiden, komen waarschijnlijk door migraine. Zeker wanneer u daarna hoofdpijn krijgt. Deze flitsen ziet u meestal in beide ogen tegelijk.
Risico’s van glasvochtloslating
Wanneer het glasvocht krimpt en zich lostrekt van het netvlies kan er in klein aantal gevallen een scheurtje in het netvlies getrokken worden. Zo’n scheurtje in het netvlies kan in weer een klein deel van de gevallen het begin zijn van een netvliesloslating, een ernstige aandoening van het oog die het zicht bedreigt. Bij het ontstaan van een scheurtje in het netvlies kan soms ook een bloeding in het glasvocht ontstaan, die klachten kan geven zoals hiervoor beschreven.
Hoewel de kans op netvliesproblemen in het algemeen niet heel groot is bij een glasvochtloslating, is het advies wel degelijk dat mensen met plotseling ontstane (of verergerende) klachten van vlekken en flitsen zich binnen 24 uur oogheelkundig laten onderzoeken. Neem hiervoor contact op met de huis- of oogarts.
De stappen van een behandeling
Behandeling en nazorg
Bij klachten van vlekjes en/of flitsen is het dus allereerst belangrijk vast te stellen wat de oorzaak is.
Bij een glasvochtloslating zonder afwijkingen in het netvlies is er géén behandeling nodig. De ruimte tussen het gekrompen glasvocht en het netvlies wordt van zelf opgevuld door ander vocht. Wanneer er echter een scheurtje in het netvlies is ontstaan is meestal een laserbehandeling nodig, waarmee rondom het scheurtje “puntlasjes” gemaakt worden. Hiermee wordt het netvlies aan de onderlaag vastgezet, om zo een netvliesloslating te voorkomen.
Bij een oogontsteking (uveitis) is meestal behandeling met medicijnen (oogdruppels) noodzakelijk. Bij glasvochtbloeding door suikerziekte is vaak een uitgebreide laserbehandeling van het netvlies nodig.